Kock współczeny
Kock współczeny
Ogólne
Kock leży 50 km na północny zachód od Lublina u zbiegu rzek Tyśmienicy i Wieprza i 130 km na południowy-wschód od Warszawy. Przez miasto przebiega droga krajowa Nr 19 Białystok - Rzeszów. Miasto podzielone jest administracyjnie na dwie części - Kock wschód i Kock zachód.
Obszar gminy Kock jest przez ekologów wysoko oceniany pod względem florystycznym i geobotanicznym. Są tu tereny o największym zróżnicowaniu siedliskowym, przeto o największych w gminie walorach przyrodniczych. Są one skupione głównie w północnej części i jest to Obszar chronionego krajobrazu „Annówka” oraz w południowej – Obszar chronionego krajobrazu „Pradolina Wieprza”.
Zabytki
Dom cadyków Morgensternów
Dom cadyków Morgensternów w Kocku potocznie zwany Rabinówką - znajduje się u zbiegu obecnych ulic Wojska Polskiego i Polnej[1], jest budynkiem drewnianym, parterowym z charakterystyczną wieżyczką na rogu. Do obiektu przylega niewielki ogródek.
Cmentarz żydowski
Położony jest poza miastem, około kilometra od jego granic. Dojechać można doniego jedynie polną, piaszczystą drogą, od rynku ulicą Hanki Sawickiej, przy kapliczce skręcić należy w prawo. Teren cmentarza jest ogrodzony solidnym, metalowym płotem z bramą zamykaną na klucz. Klucze od bramy przechowuje p. Roman Stasiak, mieszkający w pobliskim domu (na prawo od cmentarza). Pan Stasiak wykonuje także prace porządkowe na cmentarzu.
Podczas II wojny światowej naziści zniszczyli cmentarz. Jak mówią starsi mieszkańcy Kocka, znaczną część nagrobków wywieziono do Radzynia Podlaskiego, gdzie zostały rozbite i użyte do utwardzania ulic. Cześć macew została zabrana przez okolicznych mieszkańców i wykorzystana do różnych celów, między innymi jako tarcze w chałupniczo wykonywanych szlifierkach - w ostatnim czasie kilka takich toczaków oddali młodzi kocczanie. W 1958 roku władze miasteczka postanowiły zalesić teren cmentarza. W ramach czynu społecznego, z pomocą dzieci z miejscowych szkół na cmentarzu zasadzono wiele topoli, które rozrosły się bardzo gęsto.
Do dziś na terenie nekropolii zachowało się niewiele macew. Dla wielu pielgrzymów wciąż najważniejszym miejscem na cmentarzu jest ohel, w którym pochowani są:
- Menachem Mendel z Kocka (1787 r. - 1859 r.), założyciel dynastii cadyków kockich, nauczyciel między innymi Izaaka Meira Rothenberga z Góry Kalwarii,
- Beniamin Morgenstern, syn Menachema Mendla, zięć Abrahama Mordechaja z Góry Kalwarii, zmarł w 1866 roku w wieku 26 lat,
- Dawid Morgenstern, syn Menachema Mendla, według znanego badacza dziejów polskich Żydów Marcina Wodzińskiego "jeden z najbardziej błyskotliwych umysłów swojego pokolenia", zmarł w 1893 roku,
- Jakub Jozue Morgenstern, zmarły w 1907 roku syn Dawida, cadyk od 1906 roku,
- Dow Zeew kohen Rappaport, zmarły w 1901 roku syn Izraela kohena z Pińczowa, zięć cadyka Menachema Mendla.
z http://www.kirkuty.xip.pl/kock.htm
Kościł parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Klasycystyczny (według projektu Szymona Zuga), pochodzący z lat 1779-1782 wraz
z pozostałymi elementami zespołu sakralnego. Kościł w Kocku zapoczątkował
w polskiej praktyce architektonicznej typ budowli opartej na planie prostokąta i mającej
portyk kolumnowy w elewacji.
Klasycystyczny kościół został zbudowany w latach 1779-1780 według projektu Szymona Bogumiła Zuga. Sześciokolumnowy portyk z tympanonem tworzy frontową elewację. Przy świątyni stoją dwie dzwonnice wzniesione na planie kwadratu.
Kościół zmienił swój wystrój i kształt w wyniku dwukrotnej przebudowy. W końcu XIX w. został rozbudowany przez wydłużenie bryły od strony prezbiterium, a po pożarze w 1939 r., powstałym wskutek działań wojennych, nadbudowano mury i nakryto sklepieniem wnętrze. Ma ono obecnie wygląd obszernej, widnej sali o klasycystycznej dekoracji ścian.
Ze stojącego w sąsiedztwie starego kościoła parafialnego, pełniącego przez około 100 lat funkcję zboru kalwińskiego, zachowała się do dzisiaj tylko jedna kaplica, którą wykorzystano przy budowie obecnej plebani. Dekoracja sklepienia kaplicy - stiukowa siatka geometryczna, motywy wolich oczu i perełek - datuje jej powstanie na 1 poł. XVII w, a więc na okres istnienia zboru. Jest to więc bez wątpienia obiekt protestancki.
Pałac
Klasycystyczny pałac Anny Jabłonowskiej wzniesiono w 1780 r. i przebudowano w 1840 r. Zespół pałacowy składa się z budynku głównego i dwóch jednakowych oficyn, które ćwierćkolistymi łukami parterowych krużganków łączą się z pałacem. Za pałacem teren opada tarasami ku szerokiej dolinie Wieprza. Park krajobrazowy, otaczający kompleks mieszkalny z trzech stron, zajmuje powierzchnię czterech hektarów.
Pierwotne założenie pałacowe wraz z częścią ogrodu powstało jeszcze w czasach Firlejów, w stylu renesansowym. Księżna Jabłonowska stworzyła zaś sentymentalny ogród arkadyjski, wzorowany na starogreckiej krainie "szczęśliwych pasterzy". Główny projekt opracował Szymon Bogumił Zug, jednakże księżna była współautorką wielu koncepcji architektonicznych. Ogród Jabłonowskiej słynął z osobliwych, często unikalnych roślin należących aż do 590 gatunków. W cieplarni hodowano ananasy, pomarańcze i cytryny. Po śmierci właścicielki, wraz z przebudową rezydencji dokonaną przez znanego architekta Henryka Marconiego, park był kilkakrotnie przekształcany.
Obecnie, mimo znacznych zniszczeń spowodowanych działaniami wojennymi i zaniedbaniami w pierwszych latach po wyzwoleniu, zespół pałacowo-parkowy prezentuje się dosyć okazale. Mieści się tu m.in. Dom Kultury i Izba Pamięci Narodowej poświęcona Bitwie pod Kockiem. Warto wiedzieć, że właśnie w kockim pałacu 6 października 1939 r. gen. brygady Franciszek Kleeberg dowódca Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" podpisał akt kapitulacji, kończący zmagania wojenne polskiego żołnierza w kampanii obronnej 1939 r.
„Stara Plebania” – budynek, któy znajduje się obok kościoła, któy służy do tej pory jako
plebania. Jest to jedyna zachowana z „czasó firlejowskich”.W XVII w. mieściła się tam kaplica kalwińska
Cmentarz
Usytuowany jest przy trasie do Dęblina. Spoczywa tu dowódca SGO "Polesie" gen. brygady Franciszek Kleeberg oraz 81 jego żołnierzy poległych w październiku 1939 r., w tym 27 nieznanych z nazwiska. Generał Kleeberg zmarł w 1941 r. w niewoli, w Weisser Hirsch koło Drezna i tam został pochowany. Jego prochy sprowadzono do kraju 5 października 1969 r. i złożono na cmentarzu wojennym w Kocku.
Przy skrzyżowaniu ulic Kleeberga i Łukowskiej znajduje się pomnik generała Kleeberga, przy którym co roku odbywają się uroczystości upamiętniające wydarzenia z 1939 r.
Kock z lotu ptaka